วันนี้ (18 มกราคม 2567) ที่วงเวียน 5 แยก พระอนุสาวรีย์กรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม จ.อุดรธานี จังหวัดอุดรธานีได้จัดกิจกรรมเฉลิมฉลองการก่อตั้งเมืองอุดรธานี เป็นวันครบรอบการก่อตั้งเมืองอุดรธานี เป็นปีที่ 131 นับตั้งแต่ครั้ง พลตรีพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม ทรงตั้งเมืองอุดรธานี โดยมีนายพลากร สุวรรณรัฐ องคมนตรี เป็นประธานนำทายาทราชสกุลทองใหญ่ หัวหน้าส่วนราชการ ตุลาการ ทหาร ตำรวจ พ่อค้า คหบดี และประชาชนชาวอุดรธานี เข้าร่วมในพิธีกันอย่างพร้อมเพรียงจำนวนมาก

โดยกิจกรรมจัดขึ้นช่วงเช้า มีพิธีตักบาตรพระสงฆ์พระสงฆ์ 131 รูปต่อด้วยถวายราชสักการะถวายพานพุ่มดอกไม้สด พิธีสงฆ์ พิธีบายศรีสู่ขวัญบ้าน สู่ขวัญเมืองอุดรธานี การประกาศสดุดีเฉลิมพระเกียรติฯ จากนั้นสตรีชาวอุดรธานีทุกวัยกว่า 30,000 คนที่มาร่วมงานและสวมชุดเสื้อสีแสดได้พร้อมใจกันรำบวงสรวงสดุดีเฉลิมพระเกียรติฯ นอกจากนี้ยังได้รับเกียรติจาก หม่อมหลวงสราลี กิติยากร, นายธชย ประทุมวรรณ หรือเก่งธชย น้องเดนิส และน้องนีน่า นักแสดงจากภาพยนตร์เรื่อง “ธี่หยด” และศิลปินดาราชื่อดังมาร่วมรำถวายในครั้งนี้ด้วย

ประวัตเมืองอุดรธานีก่อนจะมาถึง 131 ปีวันนี้ มีประวัติที่น่าสนใจหลังวิกฤตการณ์ปากน้ำ ร.ศ. 112 สยามต้องยินยอมรับเงื่อนไขสงบศึกกับฝรั่งเศส โดยมีข้อตกลงสำคัญประการหนึ่ง คือ ต้องถอนกำลังทหารจากริมแม่น้ำโขงไม่น้อยกว่า 25 กิโลเมตร พลตรีพระเจ้าบรมวงษ์เธอกรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม ขณะดำรงตำแหน่ง “กรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม”ข้าหลวงใหญ่ ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ มณฑลลาวพวนในขณะนั้น เป็นแม่ทัพฝ่ายเหนือ มาปราบโจรจีน  ฮ่อตั้งกองทหารอยู่ จ.หนองคาย จำต้องย้ายกองบัญชาการมณฑลจากเมืองหนองคายพร้อมไพร่พล ลงทิศใต้ จนมาปักหลักที่ “บ้านเดื่อหมากแข้ง” ทรงเห็นว่าที่นี่ชัยภูมิเหมาะสมอุดมสมบูรณ์ด้วยแหล่งน้ำ จึงทรงตัดสินพระทัยสร้างบ้านแปงเมือง ณ ที่นี้ และมีหนังสือกราบบังคมทูลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ขอทรงโปรดเกล้าฯ สถาปนาบ้านเดื่อหมากแข้ง เป็นที่ตั้งกองบัญชาการมณฑลลาวพวน ในวันที่ 18 มกราคม พ.ศ. 2436 ขึ้นกาลผันแปรเปลี่ยนจาก “มณฑลลาวพวน” เป็นมณฑลฝ่ายเหนือและเป็น “มณฑลอุดร” จนกระทั่งเป็น “จังหวัดอุดรธานี ครบ 131 ปีในวันนี้