(15 พฤษภาคม 2567) นายนิกร แก้วโมรา หัวหน้าเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าลุ่มน้ำปาย เปิดเผยว่า เจ้าหน้าที่ของเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าลุ่มน้ำปาย ออกลาดตระเวนบริเวณป่าบ้านหนองผาจ้ำ เพื่อป้องกันการลักลอบเผาป่าขยายพื้นที่ เกษตร โดยเมื่อ 10.30 น. คณะเจ้าหน้าที่ได้มาถึงจุดเกิดเหตุตามที่ได้รับแจ้ง พิกัดที่ 420659E 2154557N พบกลุ่มชายจำนวน 6 คน กำลังปลูกเผือกอยู่ในพื้นที่เกิดเหตุ เจ้าหน้าที่จึงเข้าแสดงตัวเพื่อสอบถามและขอตรวจสอบพื้นที่ พบมีการพื้นที่บุกรุก รวมจำนวน 14-0-48ไร่
สอบถามทราบชื่อภายหลัง คือ 1.นายเปอแหละ ไม่มีชื่อสกุล อายุ 19 ปี 2.นายราทวย ไม่มีชื่อสกุล อายุ 20 ปี 3.นายงาและ ไม่มีชื่อสกุล อายุ 18 ปี 4.นายแผะมู ไม่มีชื่อสกุล อายุ 19 ปี 5.นายโพฉุ่ย ไม่มีชื่อสกุล อายุ 37 ปี 6.นาย พีและ ไม่มีชื่อสกุล อายุ 18 ปี ออกมาจากพื้นที่พักพิงชั่วคราวบ้านใหม่ในสอย หมู่ที่ 4 ตำบลปางหมู อำเภอเมือง จังหวัดแม่ฮ่องสอน พบทั้งหมดมาอาศัยอยู่ในกระท่อมพื้นที่เกิดเหตุ โดยผู้ต้องหาทั้ง 6 คน ได้ให้ถ้อยคำกับเจ้าหน้าที่ว่าได้รับการว่าจ้างจากเจ้าของแปลง บ้านแม่หมูลีซอ หมู่ 8 ต.สบป่อง อ.ปางมะผ้า ให้มาปลูกขิงและปลูกเผือก โดยทิ้งไว้ให้เพียงเบอร์โทรติดต่อเท่านั้น
คณะเจ้าหน้าที่จึงควบคุมตัว และขอกำลังเสริมจากเจ้าหน้าที่ทหาร ร้อย ร.712 ด่านผามอน เพื่อเข้ามาช่วยควบคุมตัวและตรวจสอบพื้นที่รอบจุดเกิดเหตุ จากการตรวจสอบพบเป็นพื้นที่ถูกบุกรุกแผ้วถาง จำนวน 1 จุด พบอุปกรณ์ การกระทำผิดจำนวน 5 รายการ ประกอบด้วย จอบ จำนวน 5 เล่ม มีดพร้อมฝัก จำนวน 1 เล่ม ขวานเล็ก จำนวน 1 เล่ม มีดขอ จำนวน 2 เล่ม รถจักรยานยนต์ Honda wave 110 i ทะเบียน 1กง 591 แม่ฮ่องสอน
จากนั้นคณะเจ้าหน้าที่จึงได้ร่วมกันดำเนินการตรวจวัดพิกัดโดยรอบโดยใช้เครื่องมือตรวจวัดพิกัดจับสัญญาณดาวเทียม (GPS) ทำการตรวจวัดพิกัดของพื้นที่ป่าที่ถูกบุกรุกแผ้วถาง เพื่อยึดถือครอบครองโดยวัดค่าพิกัด  25 จุด  ซึ่งคำนวณพื้นที่ที่ถูกแผ้วถางยึดถือครอบครองได้พื้นที่ จำนวน 3.77 ไร่ หรือ 3 ไร่ 3 งาน 08 ตารางวา เมื่อเปรียบเทียบกับข้อมูลภาพถ่ายทางอากาศในหลายช่วงปีพบว่าพื้นที่ดังกล่าวไม่ปรากฏร่องรอยการใช้ประโยชน์ที่ดินจึงได้ดำเนินการตรวจสอบข้อมูลรายชื่อราษฎรที่แจ้งสิทธิการครอบครองที่ดินทำกินตามโครงการแก้ไขปัญหาที่ดินในพื้นที่ป่าอนุรักษ์พบว่าบริเวณพื้นที่ดังกล่าวติดกับพื้นที่ทำกินของนางคริสตา พื้นที่จำนวน 10.35 ไร่ หรือ 10 ไร่ 1 งาน 04 ตารางวา
เจ้าหน้าที่จึงสันนิษฐานว่าชายทั้ง 6 คนมารับจ้างให้นางคริสตา  และพื้นขยายจำนวน 3.77 ไร่ หรือ 3 ไร่ 3 งาน 08 ตารางวา ไม่ได้มีการแจ้งสิทธิการครอบครองที่ดินทำกินตามโครงการแต่อย่างใด คณะเจ้าหน้าที่แจ้งให้ทั้ง 6 คน ทราบว่าการกระทำดังกล่าวเป็น การกระทำผิดกฎหมายตาม พ.ร.บ.ป่าไม้ พุทธศักราช 2484 มาตรา 54 ฐาน "ร่วมกันบุกรุกแผ้วถางป่าหรือกระทำการใดใด ให้ป่าเปลี่ยนสภาพไปจากเดิม" ตาม พระราชบัญญัติป่าไม้ พุทธศักราช 2484 มาตรา 54,72 ตรี ฐาน “ร่วมกันก่นสร้าง แผ้วถาง หรือกระทำด้วยประการใดๆ อันเป็นการทำลายป่า หรือเข้ายึดถือครอบครองป่า เพื่อตนเองหรือผู้อื่นโดยมิได้รับอนุญาตจากพนักงานเจ้าหน้าที่” “ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินห้าปีหรือปรับไม่เกินห้าหมื่นบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ”  และความผิดตามพระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ. 2562 มาตรา 53,96 “ห้ามมิให้ผู้ใดเข้าเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าโดยไม่ได้รับอนุญาตจากพนักงานเจ้าหน้าที่” “ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินสามเดือน หรือปรับไม่เกินสามหมื่นบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ” มาตรา 55(2),99 ฐาน “ร่วมกันยึดถือหรือครอบครองที่ดิน ก่นสร้าง แผ้วถาง เผาป่า หรือทำด้วยประการใดให้เสื่อมสภาพหรือเปลี่ยนแปลงสภาพธรรมชาติเดิม”“ต้องระวางโทษจำคุกตั้งแต่สี่ปีถึงยี่สิบปี หรือปรับตั้งแต่สี่แสนถึงสองล้านบาท หรือทั้งจำปรับ” มาตรา 55 (6) ฐาน “ร่วมกันปลูกต้นไม้หรือพฤกษชาติอื่น ๆ ภายในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า” และคณะเจ้าหน้าที่ฯ ได้จัดทำบันทึกตรวจยึดจับกุม ส่งตัวผู้กระทำผิด ทั้ง 6 คนพร้อมอุปกรณ์การกระทำผิด 5 รายการ ส่งพนักงานสอบสวน สภ.ปางมะผ้า เพื่อดำเนินคดีตามกฎหมายและขยายผลหาผู้ว่าจ้างต่อไป ตามสั่งการของท่านอธิบดีกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช และ ผู้อำนวยการสำนักบริหารพื้นที่อนุรักษ์ที่ 16 สาขาแม่สะเรียง ให้เข้มงวดกวดขัน การบุกรุกทำลายป่า การล่าสัตว์ป่า และการลักลอบเผาป่า และให้ดำเนินคดีอย่างเด็ดขาดกับผู้กระทำผิด