วิสัยทัศน์ต่ออาเซียน/ภูมิภาค

-โลกปัจจุบัน ต้องเผชิญกับความท้าทายและการเปลี่ยนแปลงในหลายด้าน ทั้งความไม่แน่นอนของสถานการณ์เศรษฐกิจและการค้าโลก และการแข่งขันช่วงชิงพื้นที่และโอกาสทางเศรษฐกิจในภูมิภาคกรณีที่ส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจการเงินไปทั่วโลกในปัจจุบันคงได้แก่ ความขัดแย้งทางการค้าระหว่างมหาอำนาจที่ทำลายบรรยากาศการค้าการลงทุนโลกและอาจนำไปสู่สงครามการค้าระหว่างกัน รวมทั้งความท้าทายจากการปฏิวัติอุตสาหกรรม ครั้งที่ 4 ที่รวมถึงการเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยีและนวัตกรรมอย่างรวดเร็ว ส่งผลต่อระบบเศรษฐกิจโลกและการใช้ชีวิตของประชาชนทุกระดับ

-ภายใต้ความท้าทายเหล่านี้ ผมมองว่าประเทศไทยและอาเซียนมีศักยภาพสูงที่จะรับมือ และยังสามารถปรับให้เป็นสนามการค้าการลงทุนที่มีเสถียรภาพและตอบโจทย์ให้กับนักลงทุนทั่วโลก ซึ่งจะช่วยทำให้เรายืนหยัดในการเป็นแกนกลางที่จะสามารถกำหนดพลวัตในภูมิภาคได้ ท่ามกลางการเข้ามามีขยายบทบาทในภูมิภาคของประเทศที่มีเศรษฐกิจขนาดใหญ่

-ทั้งนี้ ด้วยอาเซียนเป็นตลาดขนาดใหญ่อันดับ 6 ของโลก มีประชากรกว่า 650 ล้านคน มีความหลากหลายทางชีวภาพและอยู่ในตำแหน่งยุทธศาสตร์ระหว่างประเทศสำคัญ ๆ ซึ่งช่วยเพิ่มศักยภาพของอาเซียนในการที่จะพัฒนาไปเป็นกลุ่มเศรษฐกิจที่ใหญ่เป็นลำดับที่ 4 ของโลก ภายในปี 2573 รวมถึงอำนาจการต่อรองของภูมิภาคที่จะเพิ่มขึ้นตามไปด้วย โดยในปี 2560 มูลค่า GDP ของอาเซียนเท่ากับ 2.8 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐฯ มีอัตราการเติบโตเฉลี่ยร้อยละ 5.3 มูลค่าการลงทุนจากต่างประเทศเท่ากับ 1.37 แสนล้านดอลลาร์สหรัฐฯ ซึ่งถือเป็นการเติบโตร้อยละ 11.6 และนักท่องเที่ยวต่างชาติเดินทางมาเยือนภูมิภาคนี้ถึง 125.5 ล้านคนซึ่งไทยถือเป็นที่หมายที่ได้รับความนิยมเป็นอันดับต้น ๆ

-นอกจากนี้ อาเซียนยังมีกลไกความร่วมมือทางเศรษฐกิจและการเชื่อมโยงจุดแข็งที่หลากหลาย ที่สำคัญคือ ความตกลงหุ้นส่วนทางเศรษฐกิจระดับภูมิภาค หรือ RCEP ระหว่าง 10 ประเทศสมาชิกอาเซียน และอีก 6 ประเทศคู่เจรจา (จีน ญี่ปุ่น เกาหลีใต้ อินเดีย ออสเตรเลีย และนิวซีแลนด์) ซึ่งคาดว่าจะได้ข้อสรุปภายในปีนี้ โดย RCEP จะเป็นหุ้นส่วนทางเศรษฐกิจที่มีมูลค่าสูงที่สุดในโลก คือ GDP รวมกันเท่ากับหนึ่งในสามของ GDP โลก เป็นโอกาสให้อาเซียนสามารถเติบโตภายในได้อีกมาก นอกจากนี้ หลายประเทศสมาชิกยังเป็นส่วนหนึ่งของความตกลงหุ้นส่วนทางเศรษฐกิจภาคพื้นแปซิฟิก หรือ CPTPP ซึ่งจะช่วยยกระดับมาตรฐานความร่วมมือของภูมิภาค เพื่อพัฒนาห่วงโซ่มูลค่า รวมถึงอาจเป็นโอกาสที่ประเทศสมาชิกอื่น รวมทั้งไทย จะพิจารณาเข้าร่วมเพื่อขยายวงของความร่วมมือออกไปด้วย

-ทั้งหมดนี้ สะท้อนว่าอาเซียนมีพื้นฐานที่แข็งแกร่ง และแม้หลายประเทศจะมีการเลือกตั้งที่อาจส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางการเมือง แต่จุดยืนที่จะสนับสนุนกระบวนการของอาเซียนให้ก้าวหน้าต่อไปจะคงเดิม เพราะสมาชิกอาเซียนตระหนักดีว่า อาเซียนที่แข็งแกร่ง คือผลประโยชน์แห่งชาติ

ประเทศไทยในฐานะประธานอาเซียน

-ในการรับหน้าที่ประธานอาเซียนในปีนี้ ไทยได้นำเสนอแนวคิดหลัก คือ “ร่วมมือ ร่วมใจ ก้าวไกล ยั่งยืน” เพื่อเสริมสร้างความยั่งยืนในทุกมิติ ผ่านความร่วมมือและความเป็นหุ้นส่วนที่ใกล้ชิดกับทั้งมิตรประเทศและประชาคมระหว่างประเทศ ซึ่งประเทศไทยในฐานะประธานอาเซียน จะต้องพัฒนาความร่วมมือภายใต้วิสัยทัศน์ที่มุ่งสู่อนาคตมากขึ้น เพื่อให้พร้อมที่จะเชื่อมโยงระหว่างกันภายในประชาคมและกับประเทศอื่นๆ ในภูมิภาคมากขึ้น ให้เป็นอาเซียนที่ไร้รอยต่อ ขับเคลื่อนประชาคมที่มีประชาชนเป็นศูนย์กลาง มีความเท่าเทียม เคารพในความหลากหลาย และไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง

-ในการนี้ อาเซียนมีเป้าหมายที่จะบรรลุความสำเร็จในการขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ 3 ด้าน ที่ไทยต้องการผลักดันให้เป็นรูปธรรมภายในปี 2562 ได้แก่ (1) การมุ่งสู่อนาคต คือ ความพร้อมในการเข้าสู่ยุคการปฏิวัติอุตสาหกรรม ครั้งที่ 4 (2) การส่งเสริมความเชื่อมโยงทางการค้า การลงทุน การท่องเที่ยว และระบบอิเล็กทรอนิกส์ ณ จุดเดียวของอาเซียนให้ครบทั้ง 10 ประเทศสมาชิก และ (3) การสร้างความยั่งยืนในทุกมิติ เพื่อพัฒนาเศรษฐกิจรากหญ้าให้ประชาชนอยู่ดีกินดี โดยจะต้องผลักดันให้อาเซียนเชื่อมโยงความร่วมมือระหว่างผู้ประกอบการขนาดย่อม เล็ก และกลาง ตลอดจนการเชื่อมโยงระบบชำระเงินและธุรกรรมการชำระเงินในสกุลท้องถิ่น โดยล่าสุด อาเซียนได้มีการรับรอง Roadmap เพื่อส่งเสริมการเข้าถึงและความยั่งยืนทางการเงินในตลาดทุนด้วย

-ในการพัฒนาด้านดิจิทัล ไทยมี พ.ร.บ. การรักษาความมั่นคงปลอดภัยไซเบอร์ ซึ่งมีผลบังคับใช้ไปเมื่อเดือนพฤษภาคม 2562 และมีองค์กรที่ดูแลเรื่องดิจิทัลแบบครบวงจร รวมทั้งอยู่ระหว่างพัฒนา โครงสร้างพื้นฐานทางดิจิทัลและแพลตฟอร์มต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็น 5G หรือ Big Data หรือ TeleHealth ที่จะช่วยนำบริการทางการแพทย์ไปสู่ชุมชน ซึ่งเป็นการเตรียมพร้อมรองรับการค้าและการผลิตในรูปแบบใหม่ ๆ ให้กับภูมิภาค

-นอกจากการพัฒนาด้านดิจิทัลแล้ว ประเทศไทยสนับสนุนแนวคิด Digital and Green ASEANโดยอาเซียนได้มีการเปิดตัว “กองทุนการเงินสีเขียวของอาเซียน” ภายใต้กองทุนโครงสร้างพื้นฐานอาเซียนเพื่อเป็นช่องทางในการระดมทุนใหม่สำหรับการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานของอาเซียนที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม อาเซียนได้จัดทำแผนแม่บทด้านดิจิทัลฉบับใหม่ เพื่อรับมือกับประเด็นท้าทายในอนาคต รวมทั้งความมั่นคงไซเบอร์ การพัฒนากำลังคนและฝีมือแรงงาน กฎหมายโครงสร้างพื้นฐาน เมืองอัจฉริยะ รวมถึงการส่งเสริมการประมงที่ยั่งยืนในภูมิภาค เพื่อให้การพัฒนาเกิดขึ้นในทุกภาคส่วนอย่างยั่งยืนและทั่วถึง

บทสรุป

-หลังการประชุมสุดยอดอาเซียน ครั้งที่ 34 ไทยจะเข้าร่วมการประชุมผู้นำ G20 ณ นครโอซากา ประเทศญี่ปุ่น ในฐานะประธานอาเซียน โดยจะย้ำหลักการสำคัญในการสนับสนุนการเติบโตทางเศรษฐกิจและสังคมอย่างเสรี เปิดกว้าง ครอบคลุม ยั่งยืน และไม่ทิ้งใครไว้เบื้องหลัง ตามแนวคิดหลักของการดำรงตำแหน่งประธานอาเซียนของไทย เพื่อให้เกิดความ “ร่วมมือ ร่วมใจ ก้าวไกล ยั่งยืน” กับมิตรประเทศนอกภูมิภาค

-สำหรับไทยเอง เรามีความพร้อมทั้งในแง่พื้นฐานทางเศรษฐกิจที่ดี เสถียรภาพทางการเมืองที่นำไปสคู่ วามต่อเนื่องของนโยบาย ซึ่งรัฐบาลใหมก็พร้อมสานต่อนโยบายที่ได้วางรากฐานไว้

-สุดท้ายนี้ ผมขอให้ภาคเอกชนเชื่อมั่นและใช้ประโยชน์จากโอกาสและความพร้อมของไทยและอาเซียน ในการขยายโอกาสทางธุรกิจระหว่างกัน โดยไทยพร้อมที่จะร่วมมือกับหุ้นส่วนภาครัฐและดูแลภาคเอกชน ทั้งในและนอกภูมิภาคบนพื้นฐานของหลักการ 3M คือ ความไว้เนื้อเชื่อใจ การเคารพซึ่งกันและกันและการมีผลประโยชน์ร่วมกัน สำหรับการประชุมในวันนี้ ผมขอให้ประสบความสำเร็จตามที่ได้ตั้งเป้าหมายไว้ทุกประการนะครับ