วันนี้ ( 2 มี.ค.63 ) เวลา 09.15 น. ณ ตึกสันติไมตรี (หลังนอก) ทำเนียบรัฐบาล พลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม เป็นประธานพิธีมอบนโยบายการบริหารจัดการภัยแล้งและเตรียมการเก็บน้ำฤดูฝน ปี 2563 ให้แก่หัวหน้าส่วนราชการ ให้เข้าใจแนวทางการดำเนินงานของรัฐบาลในการแก้ไขปัญหาสถานการณ์น้ำในปัจจุบันอย่างถูกต้องและทันต่อสถานการณ์ บรรเทาความเดือดร้อนของประชาชนได้อย่างรวดเร็ว  โดยมี พลเอก ประวิตร วงษ์สุวรรณ รองนายกรัฐมนตรี พลเอก อนุพงษ์ เผ่าจินดา รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย นายเฉลิมชัย ศรีอ่อน รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ นายวราวุธ ศิลปะอาชา รัฐมนตรีว่าการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม นายสมเกียรติ ประจำวงษ์ เลขาธิการสำนักงานทรัพยากรน้ำแห่งชาติ  พร้อมด้วยผู้ว่าราชการจังหวัด รัฐวิสาหกิจ ภาคเอกชน   โอกาสนี้ นายกรัฐมนตรี ได้เยี่ยมนิทรรศการของหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในการบริหารจัดการน้ำ 10 หน่วยงาน ที่มุ่งเน้นการแก้ปัญหาเร่งด่วน การลงทุนภาครัฐเพื่อกระตุ้นเศรษฐกิจผ่านโครงการด้านน้ำ รวมถึงการอนุรักษ์และสร้างจิตสำนึกเรื่องการใช้น้ำ ภายใต้แนวคิดวันน้ำโลกประจำปี 2563 “น้ำและการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ” เป็นต้น

นายกรัฐมนตรี ได้มอบนโยบายโดยกล่าวตอนหนึ่งว่า วันนี้ มี 2 เรื่องสำคัญ คือ ทำอย่างไรที่จะทำให้มีน้ำใช้อย่างยั่งยืน โดยเฉพาะการหาวิธีเก็บกักน้ำ การกระจายน้ำ และการจูงน้ำไว้ใช้ในยามปกติและในฤดูแล้ง และการแก้ไขปัญหาภัยแล้งที่เกิดขึ้น ซึ่งได้รับผลกระทบจากภัยธรรมชาติหลายด้านทำให้น้ำที่อยู่มีปริมาณน้อยมาก แม้บางพื้นที่จะสามารถบริหารจัดการน้ำและแก้ปัญหาภัยแล้งได้อย่างมีประสิทธิภาพ แต่อีกหลายพื้นที่ที่มีปัญหาและไม่ได้เตรียมรับมือกับสถานการณ์ ซึ่งก็เป็นหน้าที่ของรัฐบาลที่จะต้องขับเคลื่อนทุกอย่างให้ได้ โดยเมื่อวันที่ 6 กุมภาพันธ์ 2563  ได้แถลงการณ์ให้ประชาชนทราบการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำทั้งระบบไปแล้ว วันนี้ ขอย้ำความเข้าใจอีกครั้ง การแก้ไขปัญหาสถานการณ์น้ำ ต้องเกิดผลสัมฤทธิ์ให้มากที่สุด โปร่งใส ตรวจสอบได้ ซึ่งทุกคนจะต้องร่วมมือร่วมใจเพื่อบรรเทาความเดือดร้อนของประชาชน    

นายกรัฐมนตรียังย้ำว่า พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีทรงห่วงใยพสกนิกรที่จะได้รับผลกระทบจากภัยแล้งเป็นอย่างมาก รับสั่งให้รัฐบาลช่วยเหลือบรรเทาความเดือดร้อนของประชาชนอย่างเต็มที่ ซึ่งรัฐบาลได้น้อมนำพระกระแสรับสั่งน้อมรับใส่เกล้าฯ และติดตามสถานการณ์น้ำอย่างใกล้ชิด   พร้อมทั้งได้รับสั่งให้จิตอาสาพระราชทานร่วมดำเนินการกับหน่วยงานเพื่อช่วยเหลือประชาชน ซึ่งได้มีการจัดกิจกรรม “จิตอาสาต้านภัยแล้ง การประสานความร่วมมือการแก้ปัญหาภัยแล้งอย่างยั่งยืน” ณ จังหวัดนครราชสีมา ระหว่างวันที่ 22 - 28 กุมภาพันธ์ ที่ผ่าน 

ทั้งนี้ ประเทศไทยมีแหล่งน้ำสำคัญเพียงแหล่งเดียว คือ “น้ำฝน” ขณะที่จำนวนประชากรมากขึ้น การพัฒนาประเทศเชิงเศรษฐกิจทั้งเกษตรกรรมและอุตสาหกรรมก็เพิ่มมากขึ้น ทำให้ต้องการใช้น้ำเพื่อการอุปโภค-บริโภคมากขึ้น  จึงจำเป็นต้องปรับแผนการบริหารจัดการน้ำเพื่อรับมือสถานการณ์ภัยแล้งรวมทั้งป้องกันและบรรเทาความเดือดร้อนของประชาชนในภาพรวมของประเทศ  โดยให้ความสำคัญกับน้ำอุปโภคบริโภคเป็นอันดับแรก  ขณะนี้ได้มีการประกาศเขตการให้ความช่วยเหลือผู้ประสบภัยพิบัติกรณีฉุกเฉิน (ภัยแล้ง) รวม 5,800 กว่าหมู่บ้านใน 22 จังหวัด ประเมินมูลค่าความเสียหายทางเศรษฐกิจในช่วงภัยแล้ง ปี 2563 อาจก่อให้เกิดความเสียหายทางเศรษฐกิจมากถึง ร้อยละ 0.11 ของ GDP และอาจเป็นภัยแล้งที่รุนแรงที่สุดในรอบ 20 ปีอีกด้วย ซึ่งมาตรการป้องกันที่เหมาะสม จะสามารถลดความเสียหายทางเศรษฐกิจให้อยู่ในวงจำกัดได้

รัฐบาลได้ยึดแนวทางตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 9 ในการแก้ไขปัญหาน้ำอย่างยั่งยืน สร้างความสมดุลระหว่างการอนุรักษ์ ฟื้นฟู การพัฒนาแหล่งน้ำ และการบริหารจัดการเชิงลุ่มน้ำอย่างสมดุล ตั้งแต่ต้นน้ำ กลางน้ำ และท้ายน้ำอย่างเป็นระบบ โดยได้จัดทำแผนแม่บทการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำ 20 ปี (พ.ศ. 2561 – 2580) เพื่อเป็นกรอบแนวทางในการแก้ไขปัญหาและพัฒนาทรัพยากรน้ำของประเทศในระยะ 20 ปี และสอดคล้องกับแผนยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี ควบคู่ไปกับการรณรงค์ปรับตัว การใช้น้ำอย่างรู้คุณค่า  และอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ ป่าต้นน้ำ โดยมีแผนงานโครงการสำคัญกว่า 456 โครงการ ครอบคลุมทุกภูมิภาคแบ่งเป็นภาคเหนือ 140 โครงการ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 102 โครงการ ภาคกลาง 104 โครงการ ภาคตะวันออก 39 โครงการ และภาคใต้ 12 โครงการ สามารถเพิ่มน้ำต้นทุน 7,000 ล้านลูกบาศก์เมตร รวมทั้งมีโครงการขนาดใหญ่ เช่น อ่างเก็บน้ำลำน้ำชี อันเนื่องมาจากพระราชดำริ จังหวัดชัยภูมิ  โครงการประตูระบายน้ำศรีสองรักอันเนื่องมาจากพระราชดำริ จังหวัดเลย โครงการอุโมงค์ผันน้ำแม่แตง–แม่งัด–แม่กวง  โครงการบางระกำโมเดล จังหวัดพิษณุโลก และโครงการขนาดใหญ่ในอนาคต เช่นการเชื่อมโยงน้ำเพื่อเติมน้ำเข้าสู่อ่างเก็บน้ำขนาดใหญ่ การพัฒนาแหล่งเก็บกักน้ำต้นน้ำที่มีศักยภาพ การจัดหาพื้นที่แก้มลิงรองรับน้ำหลาก เป็นต้น กว่า 60 โครงการ เมื่อดำเนินการแล้วเสร็จ พื้นที่รับประโยชน์กว่า 7 ล้านไร่ ประชากรได้ประโยชน์กว่า 6 แสนครัวเรือน