"คุณเอ" แรงงานไทยในเกาหลีใต้ ที่ไปทำงานเป็นชาวสวน ต่อสายตรงมาจากเกาหลีใต้ ผ่านทางรายการโหนกระแส พร้อมพูดคุยกับ "ผศ.ดร.นพ.ปกรัฐ หังสสูต" หน่วยไวรัสวิทยา ภาควิชาจุลชีววิทยา คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และ "ทนายรณณรงค์ แก้วเพ็ชร" 

ตอนนี้ประเด็นผีน้อย ค่อนข้างเป็นประเด็นใหญ่ คนอยู่เกาหลีใต้ต้องการกลับมา ก่อนหน้านี้มีข่าวจะกลับมา 5 พันคน แต่มีการพูดคุยกับกระทรวงแรงงาน บอกว่า 4 พันคนมาตั้งแต่ ม.ค.ที่ผ่านมา ล่าสุด 24-29 ก.พ. มีคนจะกลับมา 1,181 ราย?

หมอปกรัฐ : "คงต้องประเมิน โรคนี้ตั้งแต่เริ่มต้นอาการไม่มีไข้ ต้องกักกันโรคอย่างน้อย 14 วัน คำถามคือเราจะให้กักกันที่ไหน ถ้ากักกันที่บ้าน เขาจะอยู่ในบ้านจริงหรือเปล่า ซึ่งเขาก็คงไม่ได้อยู่คนเดียว ญาติพี่น้องที่มาคอนแท็ก แล้วผู้สัมผัสคงไปข้างนอก ถ้ารับเข้ามาต้องประเมินก่อนจะรับได้กี่คน เมื่อคืนคุณหมอแก้วจากควบคุมโรคบอกว่าคราวที่แล้วมาจากอู่ฮั่น 100 กว่าคน ติดแค่คนเดียว เข้ามาทีละ 300 ก็ยังเอาอยู่ แต่เราต้องประเมินเลวร้ายไว้ก่อน"

มีโอกาสมั้ย 1,181 ราย ถ้าได้กลับมาพร้อมๆ กัน มีโอกาสติดโควิด?

หมอปกรัฐ : "โดยเฉลี่ยน่าจะมี แต่ผมไม่ทราบ ต้องถามคนที่อยู่ที่โน่นว่าชีวิตเขาเป็นยังไง ตอนอู่ฮั่นไม่เหมือนกัน ทุกคนถูกล็อกดาวน์ไว้ในบ้าน มีคนมาส่งอาหาร ไม่ได้ออกข้างนอก แต่เกาหลีใต้สถานการณ์ไม่เหมือนกันเท่าไหร่ ต้องประเมินจากความเป็นจริง คนเหล่านี้ได้ไปสัมผัสกับข้างนอกแค่ไหน ผมก็พูดยาก เพราะไม่มีข้อมูล"

บางรายไม่ชอบให้เรียกแบบนี้?

ทนายรณณรงค์ : "จะให้เรียกอะไร แรงงานเถื่อนงี้เหรอ"

เอาเป็นแรงงานผิดกฎหมายแล้วกัน เขาบอกเมืองไทยเป็นบ้านเขาเหมือนกัน ต้นทุนทางสังคมเขาไม่เหมือนกัน คุณจะมาโกรธเขาได้ยังไงในเมื่อเขาจะกลับบ้าน?

ทนายรณณรงค์ : "ก็ต้องรอไปก่อน รอให้มีการกำกับที่ชัดเจน มาแล้วเราก็ไม่รู้จะแพร่เชื้อหรือเปล่า ไม่มั่นใจว่าคุณจะกักตัวอยู่บ้าน 14 วัน นี่ยังไม่ได้ย้อนไป 4 พันกว่ารายที่เข้ามาก่อนหน้านี้นะว่ากระทรวงสาธารณสุขมีการเข้าไปติดตามดูแลจริงๆ หรือเปล่า กระทรวงก็ยังไม่ได้ตอบนะ ขอคำตอบด้วยว่ามีการติดตาม 4 พันกว่ารายจริงหรือเปล่า ถ้าเอาช่วงพีคๆ หลังจากเกาหลีประกาศติดโรคแน่นอน ผมไม่เชื่อว่าคุณจะกักตัวเองอยู่บ้าน 14 วัน ไม่เชื่อ"

ถ้าวันนี้นายกฯ ประยุทธ์บอกต้องเอากลับมาเพราะเป็นคนไทยเหมือนกัน แต่ละภูมิลำเนาให้ไปกักกันที่นั่น?

ทนายรณณรงค์ : "อย่างนั้นโอเค แต่ต้องทำให้เสร็จก่อนเขากลับมาไง ไม่ใช่อยากกลับก็กลับมา เดินเข้ามาเฉยๆ โดยไม่ได้ตรวจสอบอะไร ถ้าไม่มีก็ให้รอไปก่อน เกาหลีใต้ก็มีโรงพยาบาลนี่ รักษาได้ ไม่จำเป็นต้องหมอไทยอย่างเดียว ไปกันเองยังไปได้เลย"

เขาบอกเขาซื้อตั๋วกลับเองเหมือนกัน?

ทนายรณณรงค์ : "ก็ไม่เห็นเป็นไรนี่ ต้องมีมาตรการรับรองดูแล ถ้าเป็นกลุ่มเฝ้าระวัง ต้องกักตัว ค่าใช้จ่าย เช่าสถานที่ ซื้ออาหารให้ คุณต้องใช้จ่ายเองนะ จะมาเอาเงินภาษีผมไม่ได้นะ ก็เป็นสิทธิ์ของความเป็นห่วง กลัวเหมือนกันเนี่ย แล้วผมก็ไม่รู้คุณจะมีวินัยในการดูแลตัวเองหรือเปล่า ขนาดไปคุณยังหนีเข้าประเทศเขาเลย"

ตอนนี้เขายอมรับว่าทำผิดกฎหมายไม่ว่าจะเกาหลีใต้หรือคนไทยที่ออกไปแล้วไม่กลับเข้ามา ถ้าเขามาแล้วสร้างสถานที่กักตัวได้จริง โอเคมั้ย?

หมอปกรัฐ : "โอเคนะครับ ยอมรับว่าเขาเป็นคนไทยจริง เขามีสิทธิ์กลับบ้านจริง ถ้าติดเชื้อรัฐบาลก็ต้องช่วยเขาตามความสามารถที่จะทำได้ แต่ปัญหาอยู่ที่ปัจจุบันงานในโรงพยาบาลก็ล้นมืออยู่แล้ว เราสามารถรับคนไข้เพิ่มขึ้นได้จริงมั้ย ต้องประเมินความสามารถเราให้ได้และค่อยจัดสรร อาจช้าไปนิดนึง ที่รัฐบาลบอกว่าต้องเดือน มิ.ย. ถ้าเอา 1,181 คนกลับมาได้ ถ้าเกิน มิ.ย. เกาหลีก็ต้องย่อหย่อนให้เราบ้าง"

กลับมาแล้ว บุคลากรทางการแพทย์อาจไม่พอ?

หมอปกรัฐ : "ถ้าปริมาณมากก็ไม่พอแน่ๆ น้องๆ เด็กๆ ที่เขาเป็นระดับปฏิบัติการตามโรงพยาบาลต่างจังหวัด มีคนมาหาเขาตอลด 24 ชั่วโมง แทบไม่ได้หลับไม่ได้นอนอยู่แล้ว ยังมีโรคโควิดเข้าไปอีก ที่คิดเอาไว้ควรเข้ามาทีละ 300 คน ที่พูดเพราะผมประเมินว่า 70% มี 30 คนยังพอไหว ถ้ามาติดทีละเยอะๆ ก็คงไม่ไหว"

ถ้ากลับมาทีเดียวพันกว่าคน?

หมอปกรัฐ : "ไม่ไหวครับ ที่สำคัญในกรณีพบไม่บ่อย คนที่แพร่เชื้อได้โดยไม่มีอาการ ร้อยคนอาจไม่เจอ แต่ถ้าสักพันคนก็ไม่แน่"

มุมทนาย คิดว่ายังไง ต้องแก้ปัญหายังไง?

ทนายรณณรงค์ : "ต้องรอให้มีความชัดเจนก่อน ตอนนี้ไม่ต้องให้เข้าเลย ไม่ให้กลับเลย"

เขาบอกเขาก็เป็นคนไทย?

ทนายรณณรงค์ : "ก็ไม่ได้ไม่ให้กลับ แต่ให้รอก่อน รอได้มั้ย รอเขาทำอะไรเสร็จ ค่อยกลับมา แค่นั้นเองทำไมรอไม่ได้ ทีไปยังไปได้เลย คนกลับมาก็ไม่มีความผิดหรอก เขาผิดที่เกาหลี เกาหลีไม่จับก็เรื่องของเขา เขาเข้ามาได้แต่ให้รอก่อน อย่าเพิ่งมา"

เกาหลีใต้มีมาตรการ ช่วงโปรโมชั่น ทางการเกาหลีจะมีช่วงหนึ่งที่ใครอยากกลับบ้าน มารายงานตัวจะไม่เอาผิด และกลับมาเที่ยวประเทศเขาได้ใหม่ แต่ขอให้มารายงานตัว มีคนไปรายงานตัว 4 พันกว่าคนที่กลับมาแล้ว และมีคนพันกว่าคนรอเข้าคิวกลับมา ชุดหลังจะมีปัญหามั้ย?

ทนายรณณรงค์ : "ที่กลับมาชุดหลังเพราะโรคเริ่มระบาดหนักแล้วถึงได้กลับมา บางแห่งเขาปิดงาน ไม่มีงานทำ ไม่มีอาหาร"

บางคนบอกว่าอยากกลับบ้านไม่ได้หนีโรค?

ทนายรณณรงค์ : "เหรอ ไม่เชื่อ ไปอยู่ 7-8 ปี พอโรคระบาดแล้วอยากกลับขึ้นมา"

เขาบอกที่นั่นระบบควบคุมดีกว่าเมืองไทย?

ทนายรณณรงค์ : "แล้วทำไมไม่อยู่ต่อล่ะ หมอก็ดี โรงพยาบาลก็ดี มีอาหารฟรีด้วยนี่ ไม่อยู่ต่อล่ะ"

"คุณเอ" แรงงานไทยในเกาหลี คอลมาจากเกาหลี ไม่แฮปปี้กับสิ่งที่ทนายพูด?

เอ : "ผมว่าคนไทยส่วนใหญ่ในเกาหลีไม่แฮปปี้อย่างมาก ถามคุณทนายอย่างนี้ คุณทนายไม่ถูกใจผีน้อย หรือไม่พอใจคนไทยที่จะกลับจากเกาหลีใต้ไปไทย จะได้คุยกันให้ถูกต้อง คุณทนายไม่พอใจเรื่องอะไรครับ"

เราไม่พอใจเรื่องอะไร เขาถาม?

ทนายรณณรงค์ : "คือไปก็หลบหนีเข้าเมืองไปอย่างผิดกฎหมาย เราไม่พอใจ พอจะกลับมาก็ต้องการให้รัฐบาลดูแลอย่างดี"

ผีน้อยเรียกร้องมากเกินไป?

เอ : "ใครขอร้องเรื่องอะไรครับ ขอร้อง 4 ข้อ โอเค สักช่องหนึ่งบอกว่าส่งหน้ากากอนามัยมา สองหางานให้ สามเอาเครื่องบินมารับ"

ทนายรณณรงค์ : "ผีน้อยไม่มีตัวตนตรงนั้น เราก็ไม่รู้ว่าเป็นใครยังไงบ้าง มันไม่มีข้อมูล พูดไปเรื่อย เราคุยกับใครก็ไม่รู้เลย"

เอ : "คุณทนายฟังผมนะ คำว่าไม่มีข้อมูลไม่มีตัวตน ก็อย่าเอาข้อมูลที่คุณคิดว่าไม่มีมาว่าคนอื่นเขา อยากฟังอะไรจะพูดให้ฟัง ผีน้อยมีรายได้ 3 พันบาทต่อวัน คนไทย 300 บาทต่อวัน ทำงานสองวันได้ค่าตั๋วกลับแล้ว จะส่งเครื่องบินมารับทำไม หน้ากากขาดจริงแต่ขาดในขณะที่พอหาซื้อได้ ไม่ได้ขาดแบบต้องซื้อ 17 บาทเหมือนในเมืองไทย ไม่ใช่ ฉะนั้นคุณทนายต้องแยกประเด็นก่อนว่าข้อแรก คุณไม่พอใจผีน้อยกลับจากเกาหลีใต้ หรือไม่พอใจคนติดโรคแล้วกลับจากเกาหลีใต้ไปไทย"

ไม่พอใจอะไร?

ทนายรณณรงค์ : "ผมไม่พอใจที่เป็นผีน้อยแล้วไปทำงานที่โน่น ลักลอบเข้าไปทำงานผิดกฎหมาย"

เอ : "แล้วเดือดร้อนอะไรคุณ การเป็นผีน้อยของพวกผมสร้างความเดือดร้อนอะไรให้กับตัวคุณและประเทศไทย"

ทนายรณณรงค์ : "ก็สร้างสิ เขาก็ว่าประเทศไทย ไปอย่างนั้นก็หลบหนีเข้าเมือง ถ้าทำถูกกฎหมายก็ไม่มีปัญหานี่ กระทรวงแรงงานเขาก็บอกว่าใครอยากทำงานถูกต้องตามกฎหมายก็ให้สมัครเข้าไป มีโควตาอยู่"

คุณเป็นผีน้อยหรือไปทำถูกต้อง?

เอ : "ผมเป็นผีน้อยครับ ไปวีซ่านักท่องเที่ยวแล้วอยู่ต่อ ในส่วนที่เป็นผีน้อยผมทำผิดกฎหมายเกาหลีใต้ แต่ถามว่าการที่ผีน้อยไปเกาหลีใต้ น่าจะมีตัวเลข มีมากกว่า 150,000 คนเฉพาะคนไทย คิดดูว่าต่อเดือนเขาได้เงินอย่างน้อย 3-5 หมื่นบาทไทย คร่าวๆ นะ รายได้ส่งกลับบ้านเฉลี่ยหนึ่งครัวเรือนให้น้อยสุด 2 หมื่นบาท สองหมื่นต่อแสนคน คิดดูว่าเดือนหนึ่งส่งกลับเท่าไหร่ครับ"

 

คนไทยส่วนใหญ่ไม่สบายใจถ้าผีน้อยจะกลับมาเป็นพันคน เพราะกลัวโรคโควิด-19 ติดมาด้วย?

เอ : "การที่ผีน้อยจะกลับ มีการรายงานตัว 7-15 วัน การเข้ารายงานตัวทุกครั้งเขาตรวจอุณหภูมิร่างกาย ตั๋วเครื่องบินต้องซื้อก่อนถึงจะเข้าไปรายงานตัวได้ ไม่ใช่ไปรายงานตัวแล้วซื้อตั๋วเครื่องบิน ไม่ใช่ เพราะฉะนั้นตัดปัญหาเรื่องส่งเครื่องบินมารับนะครับ ไม่ต้อง แล้วถามคุณหมอ ถ้าเขาเป็นไข้ เกาหลีจะกักตัวแล้วรักษาให้ เพราะเกาหลีเขามีมนุษยธรรมที่ดีกับเราเหมือนกัน ส่วนใครไม่เป็นก็กลับไปไทย"

มุมคนไทย ถามกลับไปว่ายังไม่ต้องกลับได้มั้ย รอให้ทุกอย่างซาก่อนได้มั้ย ตอนนี้กลับเพราะหนีโควิดหรืออยากกลับบ้าน หรือกลับเพราะโควิดระบาดเลยไม่มีงานทำ?

เอ : "ที่ไทยระบาดมั้ยครับ เกาหลีหนักกว่าใช่มั้ย ถามว่ามีคนกลัวมั้ยก็กลัวอยากกลับ แต่บางคนไม่ได้กลัว แต่พ่อแม่ที่ไทยกลัวก็อยากให้กลับ บางคนอิ่มตัวแล้ว เจอสถานการณ์อย่างนี้ก็อยากกลับ แค่นั้นเองครับ อย่าลืมว่าคนไทยที่เกาหลีเป็นผีน้อยเป็นแสนคน กลับแค่พันคนหลังมีเรื่อง มีกี่เปอร์เซ็นต์ครับ"

อาจารย์ปกรัฐ นั่งอยู่ในสตูดิโอด้วย บอกว่าถ้ากลับมา 1 พันคน สมมติติด 10% มันร้อยคน เรื่องบุคลากรทางการแพทย์จะลำบาก กลับมาทีละ 300 ดีกว่า?

เอ : "ผมมองว่าคนติดเยอะๆ ก็ต้องมีการเฝ้าระวังเป็นพิเศษ แต่คนที่ไม่ได้ติดเยอะๆ ก็ใช้วิธีเหมือนเดิม ก็เป็นจิตสำนึกของคนอยู่แล้ว" 

ทนายรณณรงค์ : "แล้วกล้ารับประกันมั้ยว่าที่มาเป็นพัน จะอยู่บ้านตลอด ไม่ออกไปไหน กล้ารับประกันแทนเขามั้ยล่ะ"

เอ : "ผมชอบคำตอบนี้ แล้วคุณคนเดียวจะบังคับได้ไง"

คุณเออยู่เกาหลีอยู่กันยังไง?

เอ : "ในเขตแทกู เขาจะกันเมืองไว้ รัฐบาลขอความร่วมมือคนเกาหลีไม่ให้ออกจากบ้าน ส่วนเมืองอื่นๆ ที่ไม่ได้ระบาดเยอะเหมือนแทกู ก็ปกติ คนออกมาจับจ่ายใช้สอย ในห้างมีคนน้อยแต่ก็ยังปกติ บางที่ไม่ใส่หน้ากากด้วยซ้ำในที่โล่งๆ เพราะเชื้อจะกระจายในที่ที่มีคนเยอะและเป็นห้องปิด"

ทำอะไรอยู่ที่โน่น?

เอ : "ทำสวนครับ ตอนนี้ก็ทำอยู่ปกติ"

ที่เดียวหรือเดินทางไปที่โน่นที่นี่?

เอ : "ก็มีเดินทางด้วย"

ชะลอการกลับมา จะมีโอกาสมั้ย?

เอ : "อันนี้ขออนุญาตย้อนกลับ การแจ้งก่อนกลับ 15 วัน มันเป็นการคัดกรองในตัวในระดับหนึ่งแล้ว พอเราจะกลับจริงๆ ที่สนามบินมีการคัดกรองอีกระดับหนึ่งแล้ว สิ่งที่พูดว่าคุณทนายมีปัญหากับคนขึ้นชื่อว่าผีน้อย หรือมีปัญหากับคนที่ติดเชื้อแล้วกลับเข้ามาไทย ถ้าเป็นประเด็นที่สองต้องขออนุญาตคุณหมอช่วยตอบให้ผมนะครับ แต่ถ้าเป็นประเด็นแรก ผมมองว่าไม่ได้เกี่ยวข้องอะไรเลย เขากลับมาก็สามารถรับผิดชอบในการกักตัวอยู่ในบ้านได้ ผมไม่สามารถรับปากได้ว่าหนึ่งพ้นคนจะกักตัวเป๊ะ แต่คุณจะมาเหมารวมว่ายังหนีไปทำงานผิดกฎหมายได้เลยแล้วจะมากักตัว มันคนละเรื่อง เขาหนีเพราะทำงานหาเงิน เขากักตัวเพราะเป็นโรค ไม่เข้าใจว่าคุณทนายแยกตรงนี้ออกหรือเปล่า ถ้าไม่ออกจะอธิบายอีกรอบ" 

ทนายรณณรงค์ : "มาแล้วต้องมีวินัยในการกักตัว ไม่ใช่มาแล้วไปวิ่งเล่นที่อื่น มันต้องมีกรอบ มีระเบียบ และความรับผิดชอบ"

หมอปกรัฐ : "ผมว่าเราคุยกันเป็นกลาง ข้อที่หนึ่งไม่เห็นด้วยกับคนที่กลับจากเกาหลีใต้มาอยู่บ้าน แล้วกักตัวอยู่ในบ้าน ผมอยากให้รัฐบาลช่วยหาที่แล้วทำให้ประชาชนคนไทยมั่นใจว่าคนเหล่านี้ไม่ได้ติดเชื้อเวลาเขาออกไป"

จะไม่สบายใจถ้ากลับมาแล้วไม่อยู่บ้าน?

หมอปกรัฐ : "ไม่สบายใจ"

แต่จะสบายใจถ้าภาครัฐจัดเตรียมสถานที่แล้วคุมให้?

หมอปกรัฐ : "ถูกครับ อย่างนี้โอเค"

ทนายรณณรงค์ : "ก็ต้องเป็นแบบนี้สิครับเพื่อความมั่นใจและปลอดภัย ต้องมีสถานที่รับรอง เราไม่ได้ห้ามกลับ แต่ถ้าบอกว่ากลับแล้วดูแลตัวเองผมไม่เชื่อ ไม่เชื่อเลย จะดูยังไง ก่อน 4 พันคนที่เข้ามาก่อนหน้านี้ไม่มีข้อมูลอธิบายอะไรเลย"

หมอปกรัฐ : "พอเราตรวจไข้ เริ่มต้นอาการเจอประมาณครึ่งเดียวเท่านั้นเอง เราบอกไม่ได้ว่าระหว่างวัดไข้ครั้งแรก แล้วมาวัดไข้ครั้งที่สอง ระหว่างทางตรงนี้มีคนติดเชื้อมากน้อยแค่ไหน ทุกคนก็ต้องตีว่าอาจติดเชื้อมาแล้วแต่ไม่แสดงอาการ แปลว่าคนเหล่านี้ต้องถูกกักบริเวณ กักกันโรคเอาไว้อยางน้อยในช่วงเวลาฟักตัว น่าจะถูกต้อง เหมาะสม และดีกับคนที่อยู่ในเกาหลีและประเทศไทย เห็นด้วยมั้ย"

เอ : "เห็นด้วยครับ สิ่งที่จะบอกไม่ใช่แค่ผีน้อยในเกาหลีใต้ หมายถึงคนที่กำลังกลับจากทั่วโลกเข้ามาเมืองไทย จากประเทศกลุ่มเสี่ยง ผมถึงอยากให้แยก ย้ำถามตลอดว่ามีปัญหากับผีน้อยหรือมีปัญหาที่คนกลับมา ถ้าทำแบบอาจารย์บอกก็ยินดีด้วย แต่ถามว่าแล้วคนที่ไปเที่ยวแต่ไม่ได้เป็นผีน้อย ทุกวันนี้มีมาตรการยังไงครับ เขาก็กักตัว 14 วันใช่มั้ย ถ้าอาจารย์ไม่มีมาตรการอะไรมากำกับได้ก็ต้องใชัวิธีนี้ไปก่อน เรื่องหนึ่งที่เห็นด้วยกับทนาย ต้องมีมาตรการชัดเจนในการกักตัว ถามว่าทยอยกลับได้มั้ย แล้วราจะทำยังไง ต้องเรียงตามคิวคนรายงานตัวเหรอ ถ้าอย่างนั้นก็รายงานให้ชัดเจน"

หมอปกรัฐ : "ความเห็นของผมไม่ได้เป็นตัวแทนรัฐบาล ผมคิดว่าทุกคนที่กลับมาจากพื้นที่เสี่ยง ไม่ว่าจะไทยหรือชาวต่างชาติ ควรใช้มาตรการเดียวกัน"