PDRC ศูนย์วิจัยโรคปรสิต สำนักวิชาแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี ออกมาเตือน ท่านที่ชื่นชอบทานปลาร้า ปลาส้มดิบ ควรจะทำอย่างไรให้ไร้พยาธิ

 มีการสำรวจตรวจพยาธิใบไม้ตับและใบไม้ลำไส้ขนาดเล็กในปลาร้าและปลาส้มจาก 73 ตลาด ใน 20 จังหวัดในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ พบการติดเชื้อพยาธิใบไม้ตับและพยาธิใบไม้ลำไส้ขนาดเล็ก 9.58% (7/73) ส่วนใหญ่พบในปลาร้า และเป็นตัวอย่างที่เก็บมาจากศรีสะเกษ สกลนคร ขอนแก่น มุกดาหาร และอุดรธานี

 สำรวจปลาส้มจาก 20 จังหวัดในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ มาตรวจหาระยะติดต่อพยาธิใบไม้ตับ (metacercaria:mc) พบ 20.2% โดยมีความหนาแน่นของเชื้ออยู่ระหว่าง 1 - 268 mc/kg 

 สำรวจปลาร้าและปลาส้ม จาก 5 อำเภอในจังหวัดอุดรธานีและ 7 อำเภอจากกาฬสินธุ์ พบระยะติดต่อพยาธิใบไม้ตับในตัวอย่าง ปลาร้า 9.1% ปลาส้ม 42.9% พบระยะติดต่อพยาธิจากตัวอย่างในอำเภอเมือง กุมภวาปี และกุดจับ จังหวัดอุดรธานี

วิธีกำจัดพยาธิใบไม้ตับอย่างง่ายๆ ในปลาเกล็ดขาวกลุ่มวงศ์ปลาตะเพียน อาทิ ปลาขาวนา ปลาขาวสร้อย ปลาตะเพียน ปลากระสูบ 

-ความร้อนด้วย microwaving (400 หรือ 800 W) หรือต้มที่ 90 องศาเซลเซียส ที่ 5 นาที สามารถฆ่าระยะติดต่อพยาธิได้

-แช่แข็งที่ -20 องศาเซลเซียส 48 ชั่วโมง สามารถฆ่าระยะติดต่อพยาธิได้

-ปลาส้ม แช่แข็งที่ -20 องศาเซลเซียส 24 ชั่วโมง สามารถฆ่าระยะติดต่อพยาธิได้

-ปลาส้ม แช่แข็งที่ 4 องศาเซลเซียส 24-48 ชั่วโมง ไม่สามารถฆ่าระยะติดต่อพยาธิได้ เมื่อนำไปป้อนในแฮมสเตอร์เลี้ยง 1 เดือน ตรวจพบตัวเต็มวัย 40%

 

การสำรวจพยาธิในประชากรไทยทั้งประเทศของกรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข จำนวน 15,555 ราย 
พบการติดเชื้อปรสิตในระบบทางเดินอาหาร 18.1% พบการติดเชื้อพยาธิใบไม้ตับ Opisthorchis viverrini สูงที่สุด 8.7% (1,351 ราย)

 

 

มาดูคลิปพยาธิใบไม้ตับที่เก็บมาจากปลาขาวนา ปลาตะเพียน ปลากระสูบจากตามแหล่งน้ำจืด ได้ระยะติดต่อแล้วก็นำไปป้อนหนูแฮมสเตอร์แล้วเลี้ยง 1 เดือน ก็ได้พยาธิใบไม้ตับยั้วเยี้ยเลย ฉะนั้น ถ้าท่านชอบทานก้อยปลาดิบ ปลาร้า ปลาส้มดิบ ท่านก็อาจจะติดพยาธินี้ได้