ชาวบ้านยังคงประสบกับปัญหาวิกฤตน้ำแห้งขอด สำหรับเขื่อนอุบลรัตน์ที่แห้งแล้งหนักสุดในรอบ 50 กว่าปี แม้ยังไม่กระทบต่อน้ำที่ใช้ผลิตประปาหล่อเลี้ยงคนทั่วเมืองขอนแก่นเพราะดึงน้ำก้นเขื่อนมาแก้ปัญหาไปพลางก่อน แต่ปฏิเสธไม่ได้ว่าสัตว์น้ำในเขื่อนลดปริมาณลงอย่างมากเพราะชาวบ้านจับได้ง่ายขึ้น หลายฝ่ายวิตกว่าหากไม่เร่งอนุรักษ์พันธุ์สัตว์น้ำ โดยเฉพาะปลา อนาคตจะเกิดปัญหาปลาเพื่อบริโภคในท้องถิ่นขาดแคลน

ล่าสุด ชาวบ้านภูเขาวง อ.อุบลรัตน์ พร้อมด้วยเจ้าหน้าที่อุทยานแห่งชาติน้ำพองได้นัดหมายทำกิจกรรมอนุรักษ์และขยายพันธุ์สัตว์น้ำร่วมกัน โดยใช้ภูมิปัญหาท้องถิ่นสร้างบ้านปลา หรือ “เยาะปลา” เพื่อเป็นแหล่งเพาะพันธุ์ปลาน้ำจืดภายในเขื่อนอุบลรัตน์ โดยเลือกทำเลบริเวณท้ายเขื่อน

การทำเยาะปลานั้น เป็นการเลียนแบบธรรมชาติ คือนำกิ่งไม้ทั้งสดและแห้งขนลงเรือไปวางยังบริเวณที่มีตอไม้หรือจะปักหลักสร้างขึ้นมาใหม่ก็ได้ นำกิ่งไม้วางตรงกลางที่ปักเสาล้อมเป็นวงกลม ใช้เชือกมัดกิ่งไม้ไว้ป้องกันการถูกน้ำพัดแยกจากกัน เป็นสถานที่อยู่ของปลา หรือสัตว์น้ำอื่นๆ เพื่อสืบพันธุ์ขยายพันธุ์

โดยนายอภิเดช หมื่นน้อย หัวหน้าอุทยานแห่งชาติน้ำพอง เล่าว่า หลังจากที่มีการก่อสร้างเขื่อนอุบลรัตน์มาตั้งแต่ปี 2507-2509 จนถึงปัจจุบัน เป็นเวลาร่วม 53 ปี น้ำในเขื่อนอุบลรัตน์ในปีนี้ถือว่ามีปริมาณน้อยที่สุดตั้งแต่สร้างมา เมื่อก่อนตอนน้ำกักเก็บเยอะๆ ปลากถูกจับได้ยาก หลังปริมาณน้ำลดน้อยถอยลง ชาวบ้านพากันจับปลาได้ง่ายขึ้น ทั้งจับกินและจับขาย ส่งผลให้ปลาบางชนิดกำลังจะสูญพันธุ์ เป็นประเด็นปัญหาที่น่าเป็นห่วงมาก หลังจากที่ได้ทำวังปลาหรือเยาะปลา ปรากฏว่าจำนวนปลาเพิ่มขึ้นเป็นจำนวนมาก ซึ่งอุทยานแห่งชาติน้ำพองมีแผนจะขยายผลโครงการดังกล่าวไปใช้กับชาวบ้านหมู่บ้านอื่น ในเขตอำเภอหนองเรือที่อยู่ท้ายเขื่อนอุบลรัตน์เช่นกัน