วันที่ 16 ธันวาคม 2563 ผู้สื่อข่าว ONBnews รายงานว่า  พบธรรมมาสโบราณเก่าแก่ที่มีอายุมากกว่า 200 ปี ที่วัดตุ่นใต้ หมู่ที่ 1 ตำบลบ้านตุ่น อำเภอเมืองพะเยา จังหวัดพะเยา ที่ยังคงความสมบูรณ์สวยงาม ล้ำค่าและเป็นธรรมมาสโบราณ ที่มีความวิจิตรสวยงามตามแบบฉบับล้านนา ที่ถือว่าเก่าแก่ที่สุดในแดนนี้ นอกจากนั้นที่วัดแห่งนี้ยังมีพระพุทธรูปจำนวนมากที่แกะจากไม้และมีความเก่าแก่เช่นกัน

 

 

 

 

พระจิรพงศ์ วรลาโภ รักษาการเจ้าอาวาสวัดตุ่นใต้ ตำบลบ้านตุ่น อำเภอเมือง ผู้สื่อข่าวเข้าชมธรรมมาสโบราณที่ตั้งอยู่ภายในพระอุโบสถ วัดตุ่นใต้ หมู่ที่ 1 ตำบลบ้านตุ่น อำเภอเมืองพะเยา ซึ่งเป็นธรรมมาสโบราณ” อายุกว่า 200 ปี ที่ยังมีความสวยงาม และมีความสมบูรณ์แบบ ตั้งอยู่ที่ภายในวัดตุ่นใต้ ในส่วนของธรรมาสโบราณที่วัดตุ่นใต้แห่งนี้ เป็นของโบราณและมีความเป็นมาที่ชัดเจน โดยเทียบจากประวัติศาสตร์ของเมืองพะเยาอันเก่าแก่ ซึ่งธรรมมาสโบราณจะประกอบไปด้วยชิ้นส่วน 4 ส่วนด้วยกันประกอบไปด้วยส่วนตัวฉัตร และยอดฉัตร เป็นลักษณะระฆังคว่ำ ส่วนตัวธรรมมาสและส่วนฐานของธรรมมาส มีความสวยงามมีลวดลายวิจิตรบรรจง และยังมีความแข็งแรงมากและยังคงอยู่ในสภาพที่คงความสมบูรณ์ โดยชิ้นส่วนต่างขององค์ประกอบธรรมมาสยังคงอยู่ครบและไม่มีหลุดเสียหาย โดยการประกอบในส่วนของตัวธรรมมาสนั้นในสมัยก่อนโดยสกุลช่างใช้วิธีการประกอบส่วนต่างๆโดยไม่ใช้เหล็ก แต่จะใช้ไม้สลักสามารถเชื่อมต่อส่วนต่างๆเข้ากันอย่างลงตัว และมีความแข็งแรงมาก นอกจากนั้นมีความเป็นเอกลักษณ์คือลายกระแสจีนและใช้แก้วโบราณหรือแก้วอังวะซึ่งมีความพิเศษกว่าแก้วปัจจุบันคือสามารถดัดรูปทรงเข้าเป็นรูปดอกบัวรูปหัวใจคนอื่นๆได้หมด นี่คือความสามารถของแก้วที่เรียกว่าแก้วอังวะ และใช้น้ำยาเชื่อมที่เรียกว่ายางหักมาใช้เป็นตัวเชื่อมในส่วนประกอบต่างๆของตัวธรรมมาส และนอกจากนั้นยังสามารถเยี่ยมชมเครื่องสูงที่เก่าแก่ที่เป็นส่วนประกอบอีกด้วย