หลังจากที่ นายอนุทิน ชาญวีรกูล รองนายกรัฐมนตรี และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข เปิดเผยว่า จะมีการปลดล็อก ชุดตรวจโควิด-19 แบบ Rapid Antigen Test เพื่อให้ประชาชนเข้าถึงการตรวจหาเชื้อได้มากขึ้น และสามารถไปหาซื้อเองได้โดยคาดว่าจะมีราคาไม่เกินชุดละ 300-400 บาท โดยจะหารือรายละเอียดอีกครั้งในที่ประชุมวันที่ 12 กรกฎาคม ซึ่งหากจะให้ประชาชนนำไปใช้เอง อาจต้องมีการระบุวิธีการและคำอธิบายเป็นภาษาไทยด้วย

นพ.ไพศาล ดั่นคุ้ม เลขาธิการคณะกรรมการอาหารและยา (อย.)  กล่าวว่า โดยปกติชุดตรวจ Rapid antigen test เป็นการตรวจแบบสว็อปคล้ายๆ RT-PCR โดยก่อนหน้านี้สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา(อย.) อนุญาตให้ใช้เฉพาะผู้ประกอบวิชาชีพทางการแพทย์ ที่เรียกว่า Professional Use ซึ่ง อย.อนุญาตให้บริษัทจำนวน 24 ยี่ห้อ โดยทางบริษัทผู้ผลิตและนำเข้าจะจำหน่ายให้สถานพยาบาล ทั้งรัฐและเอกชน หรือคลินิก เทคนิคทางการแพทย์

ล่าสุดได้มีการปรับรูปแบบการใช้เพื่อให้ประชาชนเข้าถึงมากขึ้น โดยเรียกว่า Rapid antigen test  แบบ Home Use สามารถใช้ทดสอบด้วยตนเอง ซึ่งแบบ Professional Use อย.อนุมัติ 24 ยี่ห้อ แต่การจะเปลี่ยน Professional Use ให้ประชาชนใช้ได้เอง ต้องมีการปรับรูปแบบให้เหมาะสม เนื่องจากเดิมแบบ Professional Use ต้องแยงจมูกที่ลึก แต่เมื่อเป็นแบบประชาชนใช้ตรวจเอง อาจไม่ต้องแยงลึกมาก หรืออาจใช้น้ำลาย ซึ่งตรงนี้จะมีแนวทาง มีคู่มือแนะนำ จาก 24 บริษัท ขณะนี้มีการปรับรูปแบบการใช้ ประมาณ 6 บริษัท และมีการพิจารณาเพิ่มเติมอีก คาดว่า ประมาณ 6-7 บริษัท แต่เมื่อกระทรวงสาธารณสุขมีประกาศออกมา น่าจะมีเพิ่มเติมมาอีก

ในปัจจุบัน ยังไม่กฎหมายออกมา ให้ประชาชนสามารถซื้อชุดตรวจดังกล่าวได้เอง  แต่โดยหลักการในเรื่องนี้ได้มีการประชุมหารือไปแล้ว ในการประชุมคณะกรรมการเครื่องมือแพทย์ เมื่อวันที่ 9 ก.ค.2564 ที่ผ่านมาได้มีการประชุม ขณะนี้เมื่อเลขาฯ อย.ลงนาม ก็จะเสนอต่อท่านรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข ลงนามในวันนี้ (12 ก.ค.) หลังจากนั้นรอประกาศในราชกิจจานุเบกษาต่อไป

เนื่องจากชุดตรวจดังกล่าวยังมีปัญหาเรื่องความแม่นยำของผลตรวจที่จะออกมา เมื่อพบผลบวกก็ต้องตรวจซ้ำด้วยวิธี RT-PCR จากนั้นจะเข้าสู่ระบบการรักษาแบ่งตามกลุ่มอาการ อย่างอาการไม่มาก หรือไม่มีอาการจะเข้าสู่ระบบ Home Isolation หรือระบบอื่นๆที่กระทรวงฯจัดรองรับไว้ แต่หากผลการตรวจออกมาเป็นลบ ทางประชาชนที่ทำการตรวจต้องพิจารณาด้วยว่า ตนเองมีประวัติเสี่ยงหรือไม่ หากมีหรือสงสัยก็ต้องกักตัว และตรวจซ้ำ อย่างไรก็ตาม แนวทางการดำเนินงานจะมีการเข้าสู่คณะกรรมการโรคติดต่อต่อไป

ล่าสุด สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา หรือ อย. ได้เปิดเผยรายชื่อชุดตรวจโควิด-19 ประเภท Rapid Test แบบตรวจหา Antigen ที่ได้รับการอนุญาตให้ผลิตและนำเข้า จาก อย. ทั้ง 24 ผลิตภัณฑ์ ดังนี้