หากินยาก ! "ส้าบ่าเขือผ่อย" อาหารเหนือพื้นเมืองโบราณ
9 ส.ค. 2566, 10:44
เมนูส้าบ่าเขือผ่อย หรือส้ามะเขือกรอบ อาหารพื้นเมืองของชาวเหนือที่มีมาแต่โบราณ ปัจจุบันมักไม่ค่อยมีใครทำกินกันแล้ว แต่ชาวบ้านในพื้นที่ตำบลบ้านต๊ำ อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา ได้ทำการพลิกฟื้นในการทำ เพื่อให้เมนูพื้นถิ่นตรงนี้ยังคงเป็นอาหารที่ทรงคุณค่าของชาวเหนือ
นางสุพิศสรา เกษรพันธ์ หญิงสาววัย 67 ปี ชาวบ้านในพื้นที่ตำบลบ้านต๊ำ อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา กำลังทำการเตรียมวัตถุดิบและปรุงอาหารซึ่งถือเป็นเมนูพื้นบ้านของชาวเหนือ ที่เรียกว่า “ส้าบ่าเขือผ่อย” หรือ ส้ามะเขือกรอบ ที่แต่เดิมนั้นเป็นอาหารที่ขึ้นชื่อของชาวเหนือ ที่ถูกระบุในบทเพลง ของจรัล มโนเพ็ชร ในเพลงของกิ๋นบ้านเฮา ซึ่งปัจจุบันในพื้นที่ภาคเหนือ เริ่มที่จะไม่ค่อยมีคนทำมากนักและหากินค่อนข้างยาก เนื่องจากวิธีการทำนั้นค่อนข้างที่จะละเอียดอ่อนจึงทำให้คนปัจจุบันไม่นิยมที่จะทำรับประทานกัน
โดยนางสุพิศสรา เล่าว่า เมนูที่ตนเองทำนั้นเป็นเมนู ส้าบ่าเขือผ่อย หรือ ส้ามะเขือกรอบ ซึ่งเป็นอาหารของชาวเหนือมาแต่โบราณ แต่ปัจจุบันไม่ค่อยมีคนทำมากนัก เนื่องจากคนปัจจุบันไม่ค่อยนิยมรับประทานและอีกอย่างหนึ่งขั้นตอนการทำซึ่งต้องใช้เวลาพอสมควร โดยวิธีการทำนั้นจะนำมะเขือกรอบ หรือบ้านเราเรียกว่า บ่าเขือผ่อย มาปลอกเปลือกและฝานเป็นชิ้นเล็กๆจากนั้นนำไปแช่น้ำ เพื่อไม่ให้มะเขือมีสีที่คล้ำลง สำหรับเครื่องปรุงนั้นก็จะมีกระเทียมหอมแดงและพริกหนุ่มนำมาเผาไฟ ซึ่งบ้านเราเรียกว่าหมกกับไฟ จากนั้นก็จะนำพริก กระเทียม หอมแดงที่หมกไฟไปตำกับตะไคร้ เป็นน้ำพริกก่อน และคลุกเคล้าส่วนผสมซึ่งจะมีเนื้อปลาต้ม และมะเขือที่แช่น้ำไว้และคั้นเอาน้ำออก มาตำรวมกันจากนั้นก็จะมีการปรุงรส หรือบางคนที่ชอบน้ำปูก็สามารถที่จะนำน้ำปูมาใส่ด้วยก็ได้ ซึ่งก็จะได้เมนูส้าบ่าเขือผ่อย ซึ่งเป็นเมนูอาหารพื้นเมืองที่ปัจจุบันไม่ค่อยมีใครทำกัน และเริ่มที่จะจางหายไปสำหรับเมนูนี้