จากกรณีที่ นายจีรพันธ์ ขันแก้ว เกษตรกรชาวสวนยางพาราบ้านขนุนคลี่ หมู่ที่ 4 ตำบลท่าขนุน อำเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี พบปูน้ำจืดชนิดใหม่ (ปูน้ำจืดThaiphusa)ซึ่งมีสีสันสวยงาม ในพื้นที่บ้านขนุนคลี่และในสวนยางของตนเอง จนเริ่มศึกษาพฤติกรรมปูชนิดนี้อย่างจริงจัง ก่อนที่จะประสาน นายไพศาล รัตนา ประมงอำเภอทองผาภูมิ มาดูและมีการนำปูที่จับได้ในพื้นที่สวนยางของนายจีรพันธ์ ขันแก้ว จำนวน 4 ตัวส่งให้ศูนย์วิจัยและพัฒนาประมงน้ำจืดกาญจนบุรี  ทำการพิสูจน์หาชนิดของปูทั้ง 4 ตัว ในวันที่ 21 มิถุนายน 2566

ต่อมาในวันที่ 6 กรกฎาคม 2566 ศูนย์วิจัยและพัฒนาประมงน้ำจืดกาญจนบุรี ได้ทำหนังสือแจ้งผลการตรวจสอบปูทั้ง4 ตัวที่ประมงอำเภอส่งไปให้พิสูจน์ชนิดปูจนว่า เป็นปูน้ำจืดสกุลthaiphusa ซึ่งไม่สามารถระบุชนิดได้ โดยปูดังกล่าวเป็นปูน้ำจืดชนิดใหม่ อยู่ในระหว่างการจัดทำเอกสารวิชาการเพื่อตีพิมพ์และเผยแพร่ในวารสารวิชาการ หากมีการตีพิมพ์และเผยแพร่เอกสารวิชาการดังกล่าวแล้ว กองวิจัยและพัฒนาประมงน้ำจืดจะดำเนินการแจ้งศูนย์วิจัยและพัฒนาประมงน้ำจีอกกาญจนบุรีต่อไป

 นายไพศาล รัตนา ประมงอำเภอทองผาภูมิ เปิดเผยกับผู้สื่อข่าวว่าขั้นตอนต่อจากนี้ต้องรอนักวิชาการจากกรมประมง ลงพื้นที่บ้านขนุนคลี่ เพื่อทำการศึกษาและหาข้อมูลของปูดังกล่าว ก่อนจะจัดทำเอกสารวิชาการเพื่อตีพิมพ์และเผยแพร่ในวารสารวิชาการ พร้อมทั้งการตั้งชื่อปูที่พบใหม่ในครั้งนี้ ซึ่งการค้นพบปูชนิดใหม่ในครั้งนี้จะส่งผลดีต่อการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมและธรรมชาติในพื้นที่อำเภอทองผาภูมิ โดยเฉพาะบ้านขนุนคลี่พื้นที่ที่พบปูชนิดใหม่นี้ ซึ่งจะเร่งประสานนายชาคริต ตันพิรุฬห์ นายอำเภอทองผาภูมิ และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องลงพื้นที่เพื่อพูดคุย ชี้แจง และทำความเข้าใจกับชาวบ้านในพื้นที่ให้เห็นความสำคัญและร่วมกันอนุรักษ์ปูดังกล่าว ซึ่งในอนาคตอาจพัฒนาให้เป็นแหล่งเรียนรู้และสถานที่ท่องเที่ยวต่อไป

ขณะที่นายจีรพันธ์ ขันแก้ว อายุ 48 ปี ชาวบ้านหมู่ที่ 1 ต.ท่าขนุน อ.ทองผาภูมิ จ.กาญจนบุรี อาชีพเกษตรกรชาวสวนยางบ้านขนุนคลี่ หมู่ 4 ต.ท่าขนุน อ.ทองผาภูมิ จ.กาญจนบุรี ผู้ริเริ่มศึกษาพฤติกรรมในพื้นที่บ้านขนุนคลี่ ก่อนจะมีการถ่ายภาพและเผยแพร่ความสวยงาม และน่ารักของปู ในเฟสบุ๊กและtiktok ของตนเอง พร้อมทั้งนำพื้นที่ในสวนยางเนื้อที่กว่า 7 ไร่ให้เป็นที่อยู่อาศัยของปู เพื่อเป็นการอนุรักษ์ เปิดเผยกับผู้สื่อข่าวว่า ตนเองรู้สึกตื่นเต้นและดีใจที่ได้รับแจ้งจากประมงอำเภอว่าปูทั้ง4ตัวที่ส่งไปพิสูจน์เป็นปูชนิดใหม่ ซึ่งนับว่าเป็นเรื่องที่ดีสำหรับอำเภอทองผาภูมิที่มีการพบปูชนิดใหม่หลังจากที่เคยมีการค้นพบปูราชินีซึ่งมีถิ่นอาศํยอยู่ในพื้นที่ตำบลห้วยเขย่ง อำเภอทองผาภูมิเมื่อหลายปีก่อน จะทำให้อำเภอทองผาภูมิกลายเป็นที่รู้จักของประชาชนและนักท่องเที่ยว ในอนาคตตนเองพร้อมจะเปิดพื้นที่สวนยางให้เป็นแหล่งเรียนรู้และวิจัยปูชนิดใหม่นี้ ให้นักศึกษา อาจารย์จากสถาบันการศึกษาต่างๆที่จะเข้ามาใช้ประโยชน์ในพื้นที่ รวมทั้งประชาชนและนักท่องเที่ยวที่สนใจ เพื่อประโยชน์ต่อการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม และปู ต่อไป

 สำหรับปูชนิดใหม่ที่พบในครั้งนี้มีลักษณะคือสีของกระดองที่เป็นสีม่วงเปลือกมังคุด บริเวณขอบเบ้าตาขอบกระดอง ขาเดินทั้ง 4 คู่ และก้ามหนีบทั้ง 2 ข้างจะเป็นสีเหลืองส้ม ปลายขาข้อสุดท้ายและปลายก้ามหนีบมีสีขาวงาช้าง และขนาดของปูมีความกว้างของกระดองประมาณ 3.5 เซนติเมตร ปูเพศผู้และเพศเมียจะมีลักษณะที่คล้ายกัน โดยจะมีส่วนคล้ายที่กันคือส่วนท้อง หรือที่เรียกว่าตะปิ้ง

 อำเภอทองผาภูมิเป็นพื้นที่สำคัญที่เป็นถิ่นที่อยู่อาศัยของปูราชินี (ในพื้นที่ห้วยพัสดุกลาง ห้วยปากคอก พุท่ามะเดื่อ และพุปูราชินี (อ.อ.ป) ต.ห้วยเขย่ง) ที่ได้รับการตั้งชื่อเพื่อเป็นการถวายพระเกียรติแด่สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ เนื่องในวโรกาสเจริญพระชนมายุครบ 5 รอบ พ.ศ.2535 มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Thaiphusa sirikit (Naiyanetr, 1992) และมีชื่อภาษาอังกฤษว่า Regel Grab ซึ่งปัจจุบันปูราชินีจัดเป็นสัตว์ป่าคุ้มครองที่หายากในสภาพธรรมชาติ และปัจจุบันปูราชินีกลายเป็นสัตว์สัญลักษณ์ประจำอำเภอทองผาภูมิ ที่ทุกคนรู้จัก